Demian
Hermann Hesse
Nog `n meesterstuk deur die ou meester. Na jy sy “ Siddharta”, “Steppenwolf” en “The Glass Bead Game” gelees het sal jy vir altyd `n aanhanger van hierdie geniale skrywer wees. Dis diep en soms donker stories wat hoofsaaklik oor die menslike toestand handel en dit is soms noodwendig onthutsend. Soos Dr Timothy Leary oor “Demian” gesê het: Few writers have chronicled with such dispassionate lucidity and fearless honesty the progress of the soul through the satges of life”
Demian is `n storie oor die kind Sinclair se groei na wasdom. As tienjarige kind uit `n gegoede huis, lewe hy in die wêreld van lig, soos hy dit noem. Maar Sinclair is `n buitestaander, en lewe in sy eie wêreld. Op skool skakel hy moeilik in en het min vriende. Uit desperaatheid maak hy vriende met kinders uit die werkersklas en ontdek `n ander wêreld, `n wêreld wat anders ruik, waar `n ander soort taal gepraat word, waar ander morele waardes geld as die wêreld waar hy in groot geword het.
“This world was peopled with servant girls and workmen, ghost stories and scandelous rumours, a gay tide of monsters, intriguing, frightful, mysterious things;” Dit is `n donker wêreld, `n opwindende wêreld maar vir `n onskuldige, opgevoede en naïewe kind, ‘n baie gevaarlike wêreld. In dié wêreld lewe Franz Kromer die gewetenlose afperser deur wie se toedoen Sinclair `n les in vrees en afsku leer.
In die wêreld van lig ontmoet hy die enigmatiese, half mistieke Max Demian, ook `n “outsider” figuur, `n vreemde, intelligente en baie volwasse seun vir sy ouderdom, omgewe deur `n waas van misterie en nie baie gewild onder die ander kinders nie alhoewel almal, selfs die onderwysers, hom met agting en respek bejeën.
Hulle word hegte vriende, `n vreemde, transformerende vriendskap wat lewenslank sou aanhou. Maar eers is dit `n ander vriend, die orrelis Pistorius wat eens gehoop het om predikant te word, wat daarvan gedroom het om `n nuwe godsdiens te skep met Abraxas, die god wat beide god en duiwel is as sentrale figuur in sy nuwe godsdiens te verkondig, wat Sinclair leer om meer bewustelik te lewe, om nie soos ander mense die trop te volg en jouself so te verloën nie. “There was only one true vocation for everybody – to find the way to himself” besluit hy, en daarmee kan Pistorius wat vasgevang is in uitgediende idees en uitgediende gode, hom nie help nie en daarmee kom die vriendskap tot sy einde.
Dit is Demian en sy ma, Frau Eva (die mooi, statige en ewe enigmatiese ouer vrou op wie Sinclair verlief raak)wat die sentrale invloed in sy lewe word. Hulle strewe is individuasie en vernuwing in teenstelling met gewone mense wat soos diere die trop leier volg, wat met geweld die status quo wil handhaaf en mense soos Demian en Sinclair as die vyand beskou.
Dan breek daar `n oorlog uit, `n oorlog wat mense van die trop entoesiasties aangryp, wat demian laat opmerk; “everybody is already looking forword to the first onslaught – so dull have their lives become.” Beide van hulle word betrek by die oorlog wat aanleiding gee tot die dramatiese, bloedige einde van die storie waar Sinclair van aangesig tot aangesig gekonfronteer word met die noodlot.
Dit is `n uitstekende boek alhoewel dit jammer is dat dit eindig met die verheerliking van oorlog as die faktor wat mense saam bind, wat mense leer om weer vir ander om te gee. Dit is `n soort benadering van die doel heilig die middel, want Demian het geglo dat die oorlog die ou, uitgediende orde tot `n einde sou bring en dat evolusie `n nuwe, beter samelewing tot stand sou bring.
Dit is bepaald nie `n boek vir die tropgedrewe mens nie, maar wel `n moet lees vir die vrygeestige individu wat glo soos Franz Kafka geglo het dat: “I think we ought to read only the kind of books that wound or stab us. If the book we’re reading does’nt wake us up with a blow to the head, what are we reading for?”
Deel hierie met jou maters
Read Full Post »