Op Reis Deur die Bardo (Deel 3)

“Bardo of Dharmata”

In Tibettaans is die Bardo van Dharmata: Chönyi(d) Bardo, waar chön yi beteken “the intrinsic nature of everything, the essence of things as they are” (Sorgyal Rinpoche: The Tibetean Book of Living & Dying).

Die afgestorwene het nou, as suiwer energie,  verby die oorweldigende Wit Lig van die Chikhai Bardo beweeg en bevind hom/haar  in die Karma gedrewe Bardo van oorweldigende kleure, geluide en lig. Wat hier gebeur, sê Sorgyal, is dat “mind and its fundamental nature”  (as suiwer energie) gaandeweg begin her-manifesteer as vorm. Hier neem jy weer jou oorspronklike vorm as mens aan, maar in die vorm van lig (moontlik die “verheerlikte liggaam” waarvan die Bybel praat? Of die astrale liggaam?).

Die eerste fase van Dharmata is steeds een van helder wit lig, maar die lig is nie so intens soos in die Chikhai Bardo nie en uit die lig begin die ou bekende wêreld vorm aanneem, maar in verskillende kleure soos in ´n lugspieëling op ´n warm dag. Die lug is blou, water is wit, grond is geel, vuur is rooi en die wind is groen. Hoe stabiel hierdie lugspieëling sal voorkom, en of jy daarmee een sal kan word en so bevry word van die siklusse van Samsara, hang 100% af van die mate van stabiliteit wat jy gedurende die lewe bereik het deur meditasie en ander geestelike praktyke.

Weereens moet mens die ligte moontlik beskou as energie wat op bepaalde, baie spesifieke  frekwensies vibreer. Indien jou energie dan op dieselfde frekwensie vibreer sal jy die verskynsel nie vrees nie, en kan jy deur eenwording op hierdie stadium bevry word. Indien jy nie tot hierdie vlak van bewussyn gevorder het nie, sal jy aanbeweeg na die volgende fase van Dharmata.

Die tweede fase van Dharmata is “luminosity dissolving into form”. Die verskillende kleure neem nou bepaalde vorms aan. Die vorm wat hierdie ligte sal aanneem, sal afhang van die kultuur en tradisies waarin jy groot geword het, want ons moet steeds onthou dat alles wat in die Bardo met ons gebeur in ons eie gedagtes (die Engelse woord ‘mind’ is hier vir my meer beskrywend) afspeel. Vir Bhuddiste verander die ligte in goeie en slegte gode (deities). Vir ons sal dit moontlik die Christus, Engele, Moeder Maria of Heiliges en duiwels, bose geeste of demone wees.

Hierdie verskynsels gaan gepaard met verblindende lig, oorweldigende geraas soos ´n baie erge donderstorm, en die geluid soos van ´n skreeunde stormwind. Ligstrale soos lasarstrale straal uit jou en die ‘gode/heiliges’ en as jy besef dat goed en kwaad se oorsprong jou eie gedagtes, wense en vrese is, sal jy een word met hierdie Lig en so bevry word.

Indien jy in vrees en bewing vlug, beleef jy die derde fase van die Bordo van Dharmata wat; “union dissolving into wisdom” genoem word.  Verskillende ligte, eers blou, dan wit, gevolg deur geel, rooi en groen, sal in pare van dieselfde kleur na jou toe aankom. Die primêre lig (bv Blou) sal byna verblindend voorkom, terwyl die sekondêre lig (ook blou van kleur) dof sal skyn. Hierdie ligte verteenwoordig aspekte van wysheid. Sogyal beskryf dit as:

Die blou lig dui op wysheid/onkunde. Indien jy soos ´n dwaas deur die lewe gegaan het sal die helder lig jou verskrik en jy sal deur die dowwe lig aangetrek word. Indien jy reeds in die lewe wysheid bekom het, die  “wisdom of all-encompassing space,”  sal jy na die helder lig gaan, daarmee een word en ´n helder begrip en direkte belewenis van die werklikheid sonder die tussenkoms van konsepte beleef.

Die dowwe wit lig verteenwoordig haat en woede. As dit die soort lewe was wat jy gelei het, sal die dowwe lig jou aantrek en sal jy weens jou karma, tien maal erger haat en woede beleef as gedurende jou lewe.  Indien jy jou lewe sonder haat en woede geleef het sal die helder wit lig jou aantrek  en sal jy “mirror-like wisdom” bekom waardeur jy ´n diep en omvattende selfkennis en selfaanvaarding sal beleef.

Die dowwe geel lig verteenwoordig hoogmoed. As jy hoogmoedig was, sal die dowwe geel lig jou aantrek en sal jy nou nog meer hoogmoeddig word. Jou hoogmoed en eiewaan sal onbeperkte, waansinnige hoogtes bereik. Indien jy jouself gedurende jou lewe nie bo ander geag het nie en die werklikheid sien soos wat dit is, sal jy nou ervaar dat daar geen dualiteit bestaan nie. Die EK wat hoogmoedig is bestaan in werklikheid nie, jy en alles wat bestaan is uit die Lig. Dit is, “equalizing wisdom”.

Die dowwe rooi lig verteenwoordig begeerte. As hierdie lig jou aantrek omdat jou lewe oorheers was deur begeerte, sal jou begeertes nou tien maal erger word. Omdat begeertes in die Bardo nie vervul kan word nie, sal dit jou nou erge pyn en lyding besorg. Om reeds gedurende jou lewe bevry te word van begeerte is om “the wisdom of discernment” te bekom. Dit is die wysheid om te kan onderskei tussen wat werklik nodig en onnodig is, wat van waarde en wat waardeloos is.

Die dowwe groen lig verteenwoordig jaloesie. Soos met begeertes, neem jouloesie hier onmeetlike proposies aan en veroorsaak dit lyding soos uit die hel. Om vry te lewe van jaloesie is om onbevooroordeeld en vry van begeerte te wees. Die helder groen lig wat “all-accomplishing widom” verteenwoordig, sal jou aantrek en jy sal bevry word.

Die siftingsproses gaan eenvoudig voort, en afhangende daarvan of jy reeds gedurende jou lewe al hierdie negatiewe eienskappe en drange kon bemeester, kan jy met hierdie helder “ligte” saamsmelt en bevry word van Samsara.

Indien jy steeds nie gereed is vir bevryding op hierdie vlak nie, sal jou slegte karma hier erge pyn en lyding veroorsaak. Dan sal dit jou aandryf na die  vierde en finale fase van Dharmata.

Die vierde en laaste fase van Dharmata word genoem: “wisdom dissolving into spontaneous presence.” Al drie die vorige fases van die Bardo van Dharmata word nou vir ´n kort tydperk gesamentlik beleef in ´n oorweldigende “vertoning” met ´n laaste geleentheid om uit die kringloop van hergeboorte te ontsnap.

Op hierdie stadium van spontane teenwoordigheid besef jy eers werklik dat jy dood is. Skielik sien jy jou liggaam leweloos lê, jy sien hoe jou mense huil, jy sien hoe jou liggaam voorberei word vir die begrafnis en jy hoor as die mense met mekaar praat, ook alles wat hulle van jou sê (en dink!) en jy probeer met hulle praat om hulle te verseker dat jy nie dood is nie, maar hulle steur hulle nie aan jou nie, en dit ontstel jou geweldig.

Gedurende hierdie tyd vind jy dat jy wonderlike dinge kan doen soos om deur mure te kan loop en oombliklik van een plek na ´n ander kan beweeg deur net daaraan te dink. Jou hele lewe speel weer voor jou af en jy onthou elke oomblik daarvan. Jy onthou ook al jou vorige lewens en jy weet wat die volgende lewens vir jou gaan inhou. En dan verdwyn alles soos mis voor die son, en as jy weer wakker word is jy in die laaste Bardo, die Sipa (of Sidpa) Bardo; The Bardo of becomming, die finale fase voor jy weer gebore word.

Om die Bardo van Dharmata te verstaan, moet jy daaraan dink as ´n droom terwyl jy slaap, of ´n dagdroom, of ´n nagmerie. Jy moet onthou dat alles wat daar met jou gebeur, al die gode en heiliges en bose geeste en demone wat na jou toe aankom, jou eie skeppings is en dat dit skadeloos is. Dit kan jou geen kwaad aandoen, of pyn veroorsaak nie. Jy moet kalm bly deur gebed, deur herhaling van jou meditasie tegnieke wat jy geleer het, en jy moet konsentreer op wie jy as jou helper, heiland en redder sien, maak nie saak of dit die Christus, die Buddha, Krishna of God self is nie. Deur hulle/hom/haar te vra vir bystand en hulp sal jy jou gemoed stabiliseer en die verskynsels sien vir wat dit is en een word met die Lig volgens jou vlak van ontwikkeling/vibrasie en dan sal jy bevry wees.

Die alternatief is om afwaarts te spiraal na die Sipa Bardo (Hemel en Hel?)wat ek volgende keer sal bespreek.

Read Full Post »

Enter the Bardo (op eie risiko)

Bardo 2

Sê die Buddha:

This existance of ours is as transient as the autumn clouds. To watch the birth and death of beings is like looking at the movements of a dance. A lifetime is like a flash of lightning in the sky, rushing by, like a torrent down a steep mountain.

Die algemene opvatting is dat ons die Bardo betree die oomblik as ons doodgaan, maar volgens Buddhisme is daar inderwaarheid vier Bardos waardeur ons beweeg, en bly beweeg in `n sirkelgang tot ons eendag die “Lig” sien en aanbeweeg na waar ons vandaan kom, terug na die bron van alle dinge.

Die vier Bardos is:

• Die natuurlike Bardo van hierdie lewe.
• Die pynlike Bardo van doodgaan.
• Die Verligte Bardo van dharmata
• Die karmies gedrewe Bardo van hergeboorte (reïnkarnasie)

Die natuurlike Bardo is waar ons nou is, hierdie lewe met al sy swaarkry, sy plesier, sy magspeletjies, sy materiële verlydings en beloftes. Dit is ook hierdie lewe en hoe ons dit leef, wat bepalend is van ons lot deur die Bardo van dharmata en ons uiteindelike hergeboorte terug na hierdie lewe toe.

In hierdie lewe, sê die Katha Upanishad: “There is the path of wisdom and the path of ignorance. They are far apart and lead to diffirent ends … Abiding in the midst of ignorance, thinking themselves wise and learned, fools go aimlessly hither and thither like the blind led by the blind. What lies beyond life shines not to those who are childish, or deluded by wealth.”

En dan gaan ons dood.

Body lying on a last bed,

Voices whispering a few last words,

Mind watching a final memory glide past:

When will that drama come for you?

Sing die sewende Dalai Lama.

En dan, in die proses van doodgaan, gaan ons die “Chikhai Bardo” binne, die Bardo van die Groot Lig, die Bardo van die “Ground Luminosity”, beskryf as “The Bardo of the natural radiance of the wisdom of our own Rigpa”.

Wat hier beskryf word is ´n ontmoeting met “Die Lig” en, afhangende van jou spirituele agtergrond bekend as; Brahman, Shiva, Vishnu, God, jou eie “Buddha nature”, maar nie ´n persoon nie, eerder lig, energie, dit waaruit alles ontstaan het en nou weer terugkeer. David Bohm sê van materie: “Matter, as it were, is condensed or frozen light … all matter is condensation of light into patterns moving back and forth at average speeds which are less than the speed of light.” En lig is; “energy and also information – content, form and structure. It’s the potential for evrything.”

Op dieselfde trant  sê Rinpoche,  Rigpa is: “primordial, pure, pristine awareness that is at once intelligent, cognizant, radiant, always awake”, en uiteindelik jy self, want jy was en is altyd deel van daardie Lig en nou word jy weer een met die Lig, soos ´n druppel water wat terugval in die see.

Nou is dit so dat ´n klip, as dit in die water val, sink soos ´n klip. Dit word nie een met die water soos die druppel reën nie. Dieselfde gebeur met ´n stuk hout, dit sink nie, maar dit bly op die water dryf. Volgens Bohm is “all matter is condensation of light” wat  “moving back and forth”  (dus vibreer) teen verskillende snelhede, maar stadiger as lig. Hout kan nie met water “versmelt” nie, en yster kan nie met yster een word soos water met water, gas met gas en lig met lig nie. Maar as jy yster verhit tot smetpunt (jy verhoog die yster molekules se vibrasies), dan kan yster met yster verenig word soos water met water.

Uit bostaande kan mens dus aflei dat, vir jou gees/lig om met die “Ground Luminosity” of die “Clear light” van die Chikai Bardo een te word, moet dit op dieselfde vlak vibreer.

Maar die eenwording in die Chikhai Bardo is baie min mense beskore. Vir die gewone mens verskyn en verdwyn die Lig so vinnig soos ´n oogknip. Vir ons is die Lig oorweldigend, ´n vreesaanjaende verskrikking en ons deins daarvan weg, en word selfs flou van die skrik, want die dood self, word ons ons lewe lank geleer,  is ´n verskikking waaraan jy verkieslik nie moet dink nie, en nooit van mag praat nie.

Slegs as jy gedurende  jou lewe jouself deeglik voorberei het op dit wat vir jou wag aan die anderkant, sal jy nie in vrees en bewing weghardloop van die lig af nie, maar dit in blydskap omhels en vir ewig van die siklus van lewe en dood vrygestel word. Volgehoue meditasie, gebed en ´n ernstige geestelike lewe tot die punt waar jy sonder twyfel, soos die Islamitiese mistic Hallaj kan sê: “Thy Spirit is mingled in my spirit even as wine is mingled with pure water. When anything touches Thee, it touches me. Lo, in every case Thou art I!” is die voorwaarde vir bevryding in die Chikhai Bardo.

Basies is die Bardo ´n siftings proses soortgelyk aan wat gebeur by ´n dorsmasjien waar die mieliepit van die res geskei word deur siwwe met verskillende grote gaatjies . In die Bardo is dit nie siwwe wat jou weg bepaal nie, maar moontlik iets soos membrane van verskillende kleure waar deurlaatbaarheid bepaal word deur vlak van vibrasie. Jou gees moet op dieselfde vlak vibreer as die Groot Lig om daarmee herenig te kan word. As jy ´n slegte lewe gely het, moord gepleeg het of ander bose dade gepleeg het, sal jou vibrasies moontlik meer soos die van ´n klip wees en sal jy soos in die dorsproses saam met die ander onbruikbare afval eenkant uitgewerp word, dieper die Bardo in.

Dit word vertel dat die Buddha, kort voor sy dood soos blink gepoleerde silwer begin skyn het, en met die Dalai Lama se vorige besoek het my “siener” vrou gesê dat die een monnik in die geselskap se aura soos suiwer goud geskyn het. Iets wat sy nog nooit voorheen by enige mens gesien het nie. Miskien is dit wat moet gebeur voor ons by die Chikai Bardo ingelaat sal word.

As jy in vrees weghardloop van die Chikhai Bardo af, of as gevolg van die vlak van jou vibrasies weggestoot word, bevind jy jouself in die volgende Bardo, die Bardo van dharmata, ook genoem die Chönyid Bardo wat die onderwerp van die volgende Bardo aflewering hier sal wees. Dit is hier waar die poppe regtig begin dans en jou demone jou begin inhaal.

Read Full Post »

Die Bardo deel 1

Lewe en dood. Die een vervloei in die ander. Nie die einde nie, maar ´n voortsetting. Gevra wat hy hoop om te bereik met sy boek “The Tibetan Book of Living and Dying”, sê Sogyal Rinpoche: “ I want every human being not to be afraid of death, or of life; I want every human being to die in peace, and surrounded by the wisest, dearest, and most tender care, and to find the ultimate happiness that can only come from an understanding of the nature of mind and of reality.”

James George skryf: “Before I die, I want to understand what life is, and what or who I am.” Dit is, soos die Engelse sê, a tall order. Hy self gee toe dat hy die antwoord moontlik eers sal kry aan die anderkant van hierdie lewe.

In aanloop tot my skrywe oor die Bardo Thôdol, wil ek eers stilstaan by James George en sy idees omtrent die lewe, die werklikheid soos ons dit sien, glo en beleef.

Wat is die werklikheid? Sommer van die begin af is dit duidelik dat daar twee teenpole van verstaan is. Aan die een ekstreme kant is die wetenskaplike uitganspunt soos verteenwoordig deur mense soos Max Planck en sy stelling; as dit nie gemeet kan word nie, is dit nie werklik nie.

Hierteenoor, moontlik aan die ander uiterste kant, is die mistisisme, verteenwoordig deur onder andere Sankar Acharya wat sê: “All that can be measured is illusion.”

Tussen die twee uiterste standpunte is daar tog raakpunte. In May 2011 skryf James Gleick in die Smithsonian:  “Most of the biosphere cannot see the infosphere: it is invisable, a parallel universe humming with ghostly inhabitants. But they are not ghosts to us – not anymore. We humans, alone among the earth’s organic creatures, live in both worlds at once. It is as though, having long co-existed with the unseen, we have begun to develop the needed extra-sensory perseption (to see the unseen*).”  * my invoegsel.

Maar wat is hierdie “unseen” waarmee ons saam leef?

Ons weet nou dat die gemanifesteerde wêreld waarin ons leef bestaan uit ´n spektrum van vibrasies; lig, energie, materie is die enigste van hierdie vibrasies wat ons tans met ons (beperkte) sintuie en meetinstrumente kan “sien”. Maar anderkant hierdie meetbare wêreld, is wat sommige wetenskaplikes soos Gleick hier bo na begin verwys as “the world of information”, of “morphic resonance” soos  Rupert Shelldrake dit noem. Miskien selfs Plato se “Forms” en die Buddhiste se “Dit wat Is”, maar in esensie die noumenale wêreld, ´n wêreld volgens meeste spirituele tradisies waaruit alles ontstaan en waarheen dit weer terugkeer, die onderliggende realiteit waarsonder niks kan bestaan nie.

Sê James; die beperkte, meetbare  wêreld van Planck is “a world with all the mystery squeezed ot of it and not a hint of the noumenal Unity that underlies and subsumes the known phenomenal world.” Meeste van ons is skaars bewus van die werklikheid rondom ons, wat nog van die subatomiese wêreld van die kwantum fisika!  En ten spyte van ons pretensieuse godsdienstigheid (James noem dit “egotism and narcissism dressed up as spirituality) is ons steeds grootliks onbewus van die noumenale werklikheid, want ons gaan deur die lewe soos slaapwandelaars, jaag die egostrelende lekker dinge na, en gaan so nou en dan kerk toe en skryf so terloops wonderlik inspirerende bybelversies en wyshede en plaas erg bebloede prentjies van Jesus op Facebook en jaag dan verder onnadenkend deur ons besige dag, dan hoop ons  maar om op die manier eendag ons plek in die hemel te verdien (of hoop ons net om mense te beïndruk sodat hulle sal dink ons verdien om hemel toe te gaan?).

Maar, sê James George, die noumenale werklikheid is toeganklik vir ons “when we are fearless enough to drop our habitual “thinking about it,” the awareness of presence lights up in us naturaly, without any effort, when we relax and await it with fully attentive equanimity.” En verder; “To the extent that I am present, I am a different being,”  want dan is ons wakker en bewus van wie en wat ons is. “At our most awake moments, we know without the least doubt that we are designed for such an awakening, for such a transformation. That is our inner purpose and the cosmic purpose.”

Ons is nog maar aan die begin van ons evolusionêre ontwikkeling, sê James, en sluit hier aan by Teilhard de Chardin se idee van motamorfose en uiteindelike sintese met, wat hy noem “Omega”.

“At such moments of presence, I see that I embody a Life that is in resonance with the Great Life, and I am aware that I share that Life with other beings. In that sense, there are no “others.” Sê James George. Maar om by daardie “moments of presence” uit te kom is nie so maklik nie, nie in hierdie lewe nie, en nog minder as ons die Groor Rivier oorgesteek het die Bardo in. Dit gebeur nie sommer so sonder “effort” nie, inteendeel, dit vra ´n leeftyd se intense “effort” soos Songyal Rinpoche dit ook duidelik in sy boek stel. Vir hierdie lewe is dit noodsaaklik, vir ons tog deur die Bardo is dit onontbeerlik. Lag ons hierdie waarskuwing af, word ons tog deur die Bardo een hellevaart.

Die lewe is nie vir sissies nie, maar die Bardo kan jou ergste nagmerie word, tien maal erger as jou erste nagmerie in hierdie lewe.  Of jy kan in die Hemel beland (wat dalk nie so wonderlik is as wat jy gedink het nie!) Maar jy kan ook vir ewig bevry word van Samsara, as jy gelukkig is.

In die volgende skrywe loop ons dan saam die Bardo storm en kyk wat gebeur!

Read Full Post »

Nog `n week

Vreemde week, net so vol twak as enige ander week .. en tog:

`n Kennis van ons (erg konserwatief en erg Regs) se suster beland in Tembisa hospitaal met beroerte. Nou word hy, die wit Boer gedwing om daar tussen die swartmense vir haar te gaan kuier. Die man kry swaar!

Ry vroeg oggend werk toe. Langs die pad loop daar `n swart prostituut en sy blaas vir die oubaas `n soentjie soos hy verby ry!

Op pad huis toe laat middag. Ry verby `n verfynde  gay mannetjie en hy waai skugter vir die oom!

Hoe moet ek nou voel, vra ek jou. Op `n ouderdom waar als a.g.v swaartekrag begin suid trek, kry hy nou hierdie teenoorgestelde seine (of uitnodigings?) uit die omgewing uit! Shit, ek sal my dominee moet gaan sien, of `n nuwe haarstyl probeer?

Neef van Fluksevrou se kolonkanker is oorwin (of dalk net in remissie?) Rede vir groot blydskap, die erge regime chemo het hom nog `n kans gegee. Maar dood sal ons eenmaal dood, nou of later. Die kruks van die saak is moontlik; wat maak ons met die geleende tyd, met of sonder kanker, want geleen is dit geleen.

Daarom dan sal die volgende inskrywings handel oor die Bardo. So `n effense koersaanpassing, `n heroorweging en introspeksie, vir laas.

Read Full Post »

Quo Vadis?

In ons buurt draf `n jong meisie elke oggend straat af. Nou een oggend kom sy by hulle erf uit en word bestorm deur twee swart mans. Een hou haar vas, die ander druk sy hand by haar bra in en gryp haar selfoon. Toe sy skreeu slaan hy haar voortande uit en hardloop weg.

Dalene en haar boekedorp stig ´n buurtwag om die gety van geweld te probeer keer. Alleman maak ernstig beswaar teen haar eksklusiewe “ons” en “hulle” streep-in-die-stof houding.  Afriforum basuin ´n klag van volksmoord die wêreld in terwyl veral bejaarde witmense op eentonige reëlmaat brutaal vermoor word. En ons Prez sê watter volkmoord? watter misdaad? Wat hier gebeur is normaal vir enige demokrasie.

Soos ek dit sien, bevind alle witmense in hierdie droewe land, maar veral die Afrikaner, hom huidiglik tussen ´n klip en ´n baie harde plek. Die vraag is dan, watter opsies is daar vir ons. Waarheen gaan ons van hier af vorentoe?

Die voor die handliggende oplossing is, werk saam. Kom agter julle (wit) mure uit, rol die moue op en help om die land te laat werk. Dis die enigste manier. En dit is … as ons sou toegelaat word om dit te doen. Kyk na die toestand van al ons munisupaliteite oor die hele land. Dit skreeu vir ons: Ons wil nie gehelp wees nie. Ons sal dit self doen. Ons wil julle nie hier hê nie, nie in ons munisupaliteite nie, nie in ons regering nie, basies nie in ons land nie. FW het gesê ons wil julle help. Mandela het gesê vat jou goed en trek. Van Zyl Slabert het gesê ons kan julle help, en Mbeki het hom die deur gewys. Die DA sê al jare lank, kom ons vat hande en werk saam, en hoeveel steun kry hulle uit die swart gemeenskap? In plaas van samewerking, bevind hulle hulle in ´n staat van beleg in die Wes Kaap.

Die boodskap is duidelik: Ons kan self nie regeer nie, maar ons sal die plek onregeerbaar maak daar waar julle wittes in beheer is, al loop dit oor in ´n burgeroorlog. Rewolusie en anargie, dit is ons manier van doen in Afrika.

Die pad van saamwerk  is dus ´n illusie, dit sal nie werk nie want in Afrika werk dit nie so nie, en dit is dalk reg so. Afrika moet sy eie pad loop. Die kultuur en tegnologiese verskille tussen Afrika en die Weste is huidiglik so enorm groot dat flatervrye integrasie nie moontlik is nie.

Jou bek hou, stil in jou hoekie sit en werk soos sommige liberale anties wil hê ons moet doen? Met ander woorde stemlose slawe in ´n land wat vir ons ´n vreemde plek geword het? Tydig en ontydig vergifnis vra vir ons sondes en dankie sê vir die genade om tog nog brood te kan verdien, al is dit deur te bedel op straathoeke tot ons algaande in plakkerskampe ingedwing word soos die Jode se gheto’s destyds in Natzi Duitsland? En dan?

Of elkeen dan in sy eie geografiese gebied, wit (Afrikaner) hier en swart Afrikaan daar? Dit sou moontlik die ideaal wees. Maar wie gaan als laat los en trek? En waarheen? Dit is nie meer ´n haalbare opsie nie. Buitendien glo ek nie die wit  jongmense stel hoegenaamd belang in so ´n bedeling nie.

Emigreer? Stilweg is dit die opsie wat die meeste jongmense met goeie kwalifikasies, besig is om te uit te oefen. Die tendens sal voortgaan en toeneem na mate toestande hier versleg. Uiteindelik is dit die enigste rasionele opsie wat oorbly indien jou eie en jou kinders se veiligheid en toekoms jou erns is. Maar as jou Afrikanerskap vir jou meer beteken as die lewe van jou kind en vrou, dan is dit duidelik nie die pad wat jy moet loop nie.

Soos in Zim sal die getal witmense hier afneem tot net oumense en swak gekwalifiseerde mense oorbly, hoofsaaklik weens laer geboortesyfers, emigrasie en sterftes as gevolg van ´n ouer wordende wit bevolking, en natuurlik moord.

En wonderbaarlik genoeg sal dit die tyd wees wanneer ´n totale integrasie tussen wit en swart vreedsaam sal plaasvind. Dan sal die laaste witmense in totaal opgennem word in die swart kultuur soos met die oorblywende Portugese in Mosambiek en Angola gebeur het. Dan sal die geweld ook hier suiwer tussen strydende swart stamme uitgewoed word. En ook dit sal goed en reg wees.

Ek noem doelbewus nie die opsie van `n wit teen swart oorlog nie. Dit is ook `n opsie, maar ek dink dit is een van die onnoselste opsies wat daar is. As jy nou regtig `n bloedbad wil sien, gaan gryp jou sanna, saal ou poon op en gaan maak oorlog.

Die heel laaste opsie vir ons bittereinders is eenvoudig om jou hart en siel in dit wat jy doen te begewe en van politiek te vergeet. Lewe so ver moontlik in vrede met jou medemens, wees onvoorwaardelik lief vir hulle en verleen hulp waar jy kan, ook oor kleur, taal, geloof, kultuur en selfs plantêre grense heen.

Adam Campbell sê: “Yes, we are part of the filthy, rotten system that is complicit and violent, AND we’re part of this amazing natural, beautiful, wonderful world that we cannot even possibly grasp.” En veral in Afrika. Dit is geweldadig en verrot, maar ry deur die land en kyk na die wonder van Knysna, van die Kruger Park, van die Waterberg en die Karoo. Moet net nie te diep kyk nie, want dan sien jy die bloed en geweld ook daar raak. Maar ontspan, hou vakansie, klim berg, ry fiets, woon die KKNK of Aardklop en Skouspel by, braai vleis en drink jou bier of wyn of Klippies. Gaan Kerk toe en bid en sing en glo en loop leef daardie geloof in vrede uit.

Of draai jou rug op die dinge van die vlees, al die begeertes, vrese, woede, angs en egoïstiese eiebelang. Gaan sit op jou kussing en mediteer op jou eie of saam met sielsgenote. Keer jou na binne en berei jou voor vir dit wat nie een van ons kan ontkom nie, die oortog na die volgende Bardo. Die reis wat jy, of jy oud is of jonk, uiteindelik alleen gaan aanpak.

Maak vrede met jou sterflikheid, maak vrede met jou lewe. Hoeveel beter is dit om voorbereid te wees vir die einde, of dit nou skielik kom met ´n hartaanval, of deur die langdurige pyn en lyding van kanker, of deur die barbaarse geweld van ‘n inbreker. Hier op die laaste oomblik van jou lewe gaan jou gespierde lyf jou nie help nie, ook nie jou geleerdheid, of status, of geld nie. Dit is die oomblik in jou lewe waar jy in beheer MOET wees. Nie deur agressie en selfsug en egotisme in die raadsaal of die sportveld of in jou huis of in die kerk nie, maar daar waar die lewe uit jou uit vloei, die ewigheid in, na waar daar rus is en vrede en liefde …. as jy gelukkig is en voorbereid is, anders is jy dalk in groter moeilikheid, en mag jy begin verlang na jou ou ANC beheerde, vervalle dorpe met riool in die drinwater en rowers, moordenaars en verkragters wat kon doen met jou wat hulle wou, wanneer hulle wou!

Die bal is dus in jou hande, en net jy kan hom speel. Kies jou game, en speel jou hart uit.

Ek gaan op my kussing sit en een of ander tyd die Bardo aanpak, die stryd daar stry en hopelik beter daar uitkom as die vorige keer!

 

Read Full Post »